یکنا راپور راکوي،د امریکا په میشیګن کې دویانا یالتي پوهنتون دڅيړنیزې برخې غړي فرهاد قدوسي د ؛اسلام د پیغمبر سیرت اوژوند لیک په باب د بحثونو د ټولګې په دوام کې د اسلام د سرکینیو وختونو د تاریخ لپاره دمادي سرچینې په توګه د پاپیرس (پاڼې) ارزونې ته مخه کړې او وئيلي ئې دي ،څه دپاسه څلور زره کلونه مخکې پاپيرس چې د مصر له ځاي او په همدې نامې سره له یوه بوټي څخه تولیدیږي ،په مصر او نورو شاوخوا سیمو کې د اصلی لیکنې د مادې په توګه کارول کیدل. د پاپیرس نومې پاڼو جوړول او ځای په ځاي کول ئې د لرګي ،پوستکي او د خټیزو لوحو او پاڼو په څير د نورو پاڼو په نسبت ډير آسان وو. همداارز دا په ډير زیات اندازه او ښه کیفیّت او پلواني سره جوړیدلی شول او دا کار ددوی د پراخې استفادې په دودیدا کې ډيره اغیزشیندونکي وه.
په قرآن کې په دوو آیتونو کې یعني د انعام سورې په ۷ او ۹۱ آيتونو کې او د سلام له سرکینیو وختو څخه مخکې او په دغه پړاؤ کې په عربي شعرونو کې پاپیرس ته هم اشاره شوې ده چې له پاپیرس څخه دعربستان ټاپو وزمې داوسیدونکو د استفادې او ورسره بلدتیا ته اشاره شوې ده. په قرآن کریم کې د پاپیرسیا پيرس لپاره کارول شوې کلمه قرطاس ده، چې د یوناني کلمې چارټیس څخه د پاپیرس لپاره اخیستل شوې ده.
دې ته په پام سره چې مصر د پاپیرس نومې بوټې څخه د استفادې او دپاڼو دتولید اصلي ځاي پاتې شوی دی او ددغه هیواد صحرائي ګرمې آب و هوا ته په پام سره چې د لرغونو آثارو د ساتنې سبب کیږي،له مصر سره په اړونده دوو وروستیو پیړیو (قسطاط ،فیوم ...)کې تر ټولو زیات کشف شوي پيپرس دي . له مصر په بهر کې ،په فلسطین کې په نقب دښتې کې ،په اردن کې د بحرالمیت سره په نزدې خربت المیرد کې او په سورئې کې له دمشق ښاره په بهر کې او دعراق په سامرا کې ئې پيداوار ډير زیات ؤ چې د اسلامي تاریخونو په اساس په ۸۳۶میلادي کال کې هغلته د عباسی خلیفه معتصم د پیپرسو تولید کارخانه هم تاسیس کړې وه.
اټکل کیږي، په مصر ،اروپائي هیوادونو او شمالی امریکائي هیوادونو کې په موجودو میوزیمونو او ټولګو کې د اسلامی –عربی پیپروسو تر لسګونو زرو پورې ټوټې یا پاڼې شته دي چې په مرتب ډول دوي ته نوی کشفیات چې کیږي، هم ورزیاتیږي.
عربی پيپرس او یا په دوو ژبو لیکل شوي پيروسو عربی برخه چې معمولا مسلمانو کاتبانو لیکلی دي، په بسم الله الرحمن الرحیم ؛ سره پیلیږي،په داسې حال کې چې پپټیک او یوناني پيپرس او یا په دوو ژبو لیکل شوي د پیپرسو یوناني او کاپټیک برخې چې معمولا مسیحي کاتبانو لیکلی دي، هم ، په بسم الله ؛ عبارت سره پیلیږي او په ډیرو کمو موردونو کې هم د صلیب کومه نښه نه لري.